Jou betroubare, lewende Christelike kernensiklopedieNAAKTHEID (IN KUNS, MEDIA). Die eerste verwysing in die Bybel* na naaktheid, dui op die goedheid daarvan (Gen 2:25). Sonde* het egter die man en vrou ongemaklik laat raak met mekaar se naaktheid. Naaktheid as sodanig is eintlik a-moreel. Die konteks bepaal of dit goed of sleg is. Van die grootste kunswerke van alle tye… Lees Meer »
NAAM VAN GOD. Die Hebreeuse* El of verwante terme soos elohim, el eljoon is, streng gesproke, nie vorms van die naam van die Bybelse* God nie. El en sy meervoud elohim word ook gebruik vir heidense* “god” en “gode”, en kan dus nie in alle kontekste as name van die Bybelse God beskou word nie…. Lees Meer »
NAAMAN was die bevelvoerder van die leër van Ben-Hadad*, die koning van Damaskus* (2 Kon 5). Hy het melaats geword. Op advies van ’n jong Israelitiese slavin het hy na die profeet Elisa* gegaan. Hy moes hom sewe keer in die Jordaan* was. Aanvanklik wou hy nie, maar toe hy dit doen, het hy gesond… Lees Meer »
NAASTE is een betekenismoontlikheid van verskillende Ou-Testamentiese* woorde wat elkeen self meer as een betekenismoontlikheid in Afrikaans* het. Re’a kom van ’n werkwoord wat “verenig, verbind, vereenselwig met” beteken. Hierdie verhouding kan baie heg, maar ook losser wees (Lev 19:18; Eks 2:13). “Iemand en sy/haar naaste” word in die 1983-Afrikaanse Vertaling dikwels weergegee met “mekaar”… Lees Meer »
NAASTELIEFDE. Jesus* som die wet* van God in twee gebooie (Kyk by: Gebod) op: liefde* tot God en liefde tot die naaste*. Liefde tot die naaste is reeds ’n vereiste in die Ou Testament*, maar daar is “jou naaste” nog jou eie mense (Lev 19:18). Die algemene interpretasie onder die Jode was: “Jy moet jou… Lees Meer »
NABAL was ’n baie ryk boer van Karmel*. Die Bybel* beskryf hom as “’n regte korrelkop en onbeskof” (1 Sam 25:3). Dawid het ná sy dood sy weduwee, Abigajil*, as vrou geneem.
NABATEA. Kyk by: Aretas.
NABONIDUS was die laaste koning van die Babiloniese Ryk* (556–539 vC). Hy was ’n aanbidder van die maangod Sin, iets wat die priesters van Marduk*, die hoofgod van Babel*, teen hom laat draai het. Hy het ’n groot deel van sy regeertyd in Teima in Arabië gebly, terwyl sy seun Belsasar* in Babel regeer het…. Lees Meer »
NABOPOLASSAR was die grondlegger van die Nieu-Babiloniese Ryk*, wat sy hoogtepunt beleef het onder sy seun, Nebukadnesar*. Hy het in 630 vC koning van die Galdeërs* geword, en het Babel* in 626 vC beset. Ná die ondergang van die Assiriese Ryk* het hy sy ryk in die suide van Mesopotamië* gevestig. Hy is in 605… Lees Meer »
NABOT beteken “vrugte”. Nabot was ’n Israeliet* wat in Jisreël* gewoon het en die eienaar van ’n wingerd teen die oostelike hange van die heuwel by Jisreël was. Dit was erfgrond en dit blyk dat hierdie grond ál was wat Nabot besit het. Agab* wou baie graag die wingerd bekom (1 Kon 21:1-2), maar Nabot… Lees Meer »
NACHTIGAL, JOHANN ALBRECHT (1838–1899) was ’n pioniersendeling van die Berlynse Sendinggenootskap in Oos-Transvaal (tans ongeveer Mpumelanga). Hy word in 1861 uitgestuur om onder die Bapedi in Oos-Transvaal te werk. Hy sluit aan by eerw A Merensky en hulle stig ’n sending*stasie Khalatlolu (Olifantskloof) in die gebied van Sekwati. Sekoekoeni, die opvolger van Sekwati, begin sy… Lees Meer »
NADAB. Kyk by: Itamar.
NADERE REFORMASIE was die Nederlandse variant van die piëtisme* in Duitsland en die puritanisme* (asook die latere metodisme*) in Engeland gedurende die 17de en 18de eeu. Die begrip “Nadere Reformasie” bedoel dat die grondbeginsels van die Reformasie* van die 16de eeu nader uitgewerk wou word. Kort ná die Reformasie het die ortodoksie* met sy skolastieke… Lees Meer »
NAFTALI was die sesde seun van Jakob* en tweede seun by Ragel* se slavin, Bilha*. In Jakob se seën word Naftali beskryf as “’n takbok wat vry rondloop” (Gen 49:21). Dit was ook die naam van een van die twaalf stamme van Israel wat gewoonlik geassosieer word met Dan* en laaste voorkom in die lys… Lees Meer »
NAGMAAL beeld vir ons sintuie af wat God deur sy Woord* aan ons te kenne gee en deur sy Heilige Gees* in ons doen. Die nagmaal is nie net tekens van die heil* nie, maar ook seëls van die heil: dit bevestig aan ons persoonlik die heil wat die Woord aan ons toesê. Daarom versterk… Lees Meer »
NAHOR. Daar is twee persone in die Ou Testament* met hierdie naam. ‑Die pa van Tera* en seun van Serug (Gen 11:22-25). Nahor se pa was 30 jaar oud toe hy gebore is. Nahor self was 29 jaar toe Tera gebore is. Hy sterf op die ouderdom van 148 jaar. ‑Die seun van Tera en… Lees Meer »
NAHUM (BYBELBOEK) is een van drie boeke in die Boek van die Twaalf* wat in die laat-7de eeu vC gedateer word (ook Habakuk* en Sefanja*). Daar is baie min gegewens oor die profeet* self beskikbaar. Volgens vers 1 is hy afkomstig van Elkos, maar daar is geen eenstemmigheid onder geleerdes oor die presiese ligging daarvan… Lees Meer »
NAMAS EN DIE CHRISTELIKE GELOOF. Die Namas bestaan uit: Rooinasie, Topnaars, Bondelswarts, Fransmanne (Kopers), Velskoendraers, Groot Doden, Swartboois, Keetmanshopers, Bethaniers, Afrikaners, Lambertse, Witboois, Bersebaners. Twee groot groepe word onderskei: die Khoekhoen-* (Khoi-khoi) en die Orlam-stamme. Die Khoekhoen is sedert antieke tye in wat nou bekend is as Namibië en praat Nama. Die Orlam het Kaaps-Hollands… Lees Meer »
NAMIBIË, NG KERK IN. Kyk by: Nederduitse Gereformeerde Kerk in Namibië.
NAOMI word ná haar man Elimelek* en twee seuns se dood alleen in Moab* saam met haar twee Moabitiese skoondogters, Rut* en Orpa*, agtergelaat. Naomi besluit om terug te keer na Juda*2, en haar skoondogter Rut vergesel haar. Terug in Juda noem Naomi haarself Mara oftewel “bitter”, wat te verstaan is ná al die verliese… Lees Meer »
NAPIER, WILFRID (1941–) is op Matatiele gebore en het op sy ouers se plaas in Oos-Griekwaland grootgeword. Hy het op Matatiele en Ixopo skoolgegaan. Daarna was hy die tweede Suid-Afrikaner om by die Franciskaanse Orde aan te sluit. Sy eerste geloftes het hy in 1961 in Killarney, Ierland, afgelê. Ná voltooiing van sy studies in… Lees Meer »
NAPOLEON I, BONAPARTE (1769– 1821) is op Ajacio in Korsika gebore en het in 1785 by die Franse leër aangesluit. Hy het spoedig opgang gemaak as generaal in die stryd teen Oostenryk. Hy het die chaos tydens die Franse Rewolusie help beëindig en die rewolusionêre ideale bestry deur sy eiesoortige Napoleontiese Rewolusie waarin hy die… Lees Meer »
NARDUS. Kyk by: Plante in die Bybel.
NARRATIEWE PASTORALE BERAAD, of verhalende pastorale beraad, het in noue samehang met die postmoderne* denke en narratiewe terapie ontwikkel, terwyl dit tegelyk ook voortvloei uit narratiewe teologie*. Dit verskil van ander gespreksbenaderings deurdat die verhaal van die gespreksgenoot nie eerstens as ’n bron van inligting gebruik word nie. Daar word uitgegaan van die standpunt dat… Lees Meer »
NARRATOLOGIE. Kyk by: Verhaal.
NASARENER. Twee Griekse* vorms (Nazarenos, Nazoraios) van “Nasarener” kom net in die Evangelies* en Handelinge* voor. In Hand 24:5 dui dit Jesus* se volgelinge aan. Behalwe in Hand 24:5 en Matt 2:23 kom dit altyd voor in “Jesus van Nasaret”, en identifiseer Jesus dus as afkomstig van Nasaret* (Matt 26:71). Matt 2:23 sien Jesus se… Lees Meer »
NASARET is die dorp in laer-Galilea waar Jesus* grootgeword het (Luk 2:39, 51), geleë net noord van die Jisreëlvlakte*, ongeveer 25 km wes van die See van Galilea* en 33 km oos van die Middellandse See. Aan die begin van die eerste eeu nC was dit omtrent 900 x 200 m in omvang, met ’n… Lees Meer »
NASIONAAL-SOSIALISME (NAZÏSME). In die nasleep van die Eerste Wêreldoorlog* ontstaan heelwat politieke partye in Duitsland vanweë ontevredenheid oor die beperkings wat met die Vrede van Versailles aan Duitsland opgelê is. Een van die partye was die Duitse Arbeidersparty wat deur Adolf Hitler* na die Nasionaal-Sosialistiese Duitse Arbeidersparty (NSDAP) herdoop is. Hiermee saam is ’n twintigpuntprogram… Lees Meer »
NASIONALISME is sterk, vurige, soms oordrewe vaderlandsliefde – veral verbind aan ’n bepaalde politieke/kulturele benadering. Dit het meer te doen met volk (’n enger kulturele begrip) as nasie (’n breër staatkundige begrip). Tipies van nasionalisme is die (vroeëre) Duitse leuse: “Deutschland über alles”, of die (vroeëre) wekroep van baie Afrikaners*: “Ons sal lewe, ons sal… Lees Meer »
NASIREËR was iemand wat in die Ou-Testamentiese* tyd homself deur ’n bepaalde lewenstyl* aan die Here* toegewy het. In Num 6 word bepaal hoe so iemand moes leef. Hy mag nie sterk drank gedrink het nie, nie sy hare gesny het nie en nie met ’n dooie dier of mens in aanraking gekom het nie…. Lees Meer »
NATAN beteken “geskenk” of “hy het gegee”. Die Ou Testament* meld die volgende persone met hierdie naam: ‑Die bekendste was die profeet wat opgetree het in die periode van Dawid* en Salomo*. Hy was veral prominent in die verhale in 2 Sam 7; 12 en 1 Kon 1. Hy is die persoon wat vir Dawid… Lees Meer »
NATANAEL word slegs in Joh 1:45, 46-49 en 21:2 genoem en die naam beteken “gawe van God”. Uit genoemde tekste lyk dit asof hy een van die twaalf was, maar in Matt 10:2-4; Mark 3:16-18 en Luk 6:14-16 se lyste ontbreek sy naam. Baie meen hy is dieselfde persoon wat deur die Sinoptiese* Evangelies Bartolomeus*… Lees Meer »
NATANIËL. Kyk by: Le Roux, Nataniël.
NATIONAL PENTECOSTAL CHURCH maak deel uit van die Pinkstertradisie (Kyk by: Pinksterbeweging – Teologies) in die Suid-Afrikaanse konteks en hulle hoofkantoor is in Berea in Johannesburg. Hulle het ongeveer 18 000 lidmate (2015). Daar is verskeie buitelanders in hulle diens in Suid-Afrika, asook ’n aantal Suid-Afrikaners wat vir dié kerk in die buiteland en veral… Lees Meer »
NATURALISME is ’n begrip wat in ’n groot aantal kontekste voorkom, en waarvan die betekenis deur hierdie verskeidenheid van kontekste bepaal word. ’n Mens tref die begrip aan in die filosofie, etiek*, sosiologie, asook as aanduiding van ’n bepaalde styl in beeldende kuns, letterkunde en in die teater. In die teologie* verwys naturalisme in hoofsaak… Lees Meer »
NATUURLIKE TEOLOGIE verwys na die oortuiging dat die menslike rede onmiddellike toegang tot kennis van God kan hê sonder enige spesiale openbaring van God en staan as sodanig in direkte teenstelling met “openbaringsteologie”. Die geskiedenis van die teologie* openbaar reeds vroeg die invloed van filosofiese wêreldbeskouings wat die “rasionele”/rede-like gelykgestel het aan die “natuurlike”. Beroemd… Lees Meer »
NATUURREG verwys na die oorspronklike morele besef op grond waarvan alle mense tussen goed en kwaad kan onderskei. Hiervolgens besit elke mens, vanweë sy natuur, insig in “die goeie”. Dit was veral die stoïsyne* wat die teorie van die natuurreg uitgebou het (“natuurreg” as “verstandsreg”). Die ware wet is die regte verstand in ooreenstemming met… Lees Meer »
NAUDÉ, CHRISTIAAN FREDERIK BEYERS (BEYERS) (1915–2003) is uit stoere Afrikaner*ouers gebore – vandaar ook sy vernoeming na ’n Boere-generaal. Ná sy studie aan die Teologiese Kweekskool* (Stellenbosch), het Naudé twintig jaar lank in die bediening van die NG Kerk* gestaan. Ten spyte van sy relatiewe jeugdigheid, het hy vroeg reeds talle leiersposisies beklee, onder andere… Lees Meer »
NAUDÉ, CHRISTIAAN PETRUS (CHRIS) (1935–2006) het aan die Universiteit van Pretoria studeer, is in 1959 gelegitimeer en was die predikant van Vanderbijlpark, Ohrigstad, Reitzpark en Tzaneen voordat hy kapelaan* in die Suid-Afrikaanse Weermag geword het. In 1978 het hy assistent-kapelaan-generaal (Leër) geword, en in 1983 kapelaan-generaal van die Suid-Afrikaanse Weermag (SAW). Hy het die Suiderkruis-Dekorasie… Lees Meer »
NAUDÉ, PETRUS JACOBUS (PIET) (1956–) het sy teologiese studie aan die Universiteit van Stellenbosch voltooi en ’n doktorsgraad verwerf met as proefskrif Ortopraxis as metodologiese beginsel in sistematiese teologie. Hy is tot nog toe die enigste student van die Universiteit van Stellenbosch wat in dieselfde jaar (1982) die voorsitter van die studenteraad was én die… Lees Meer »
NAVOLGING. Naas die algemene betekenis van volg*, is navolging ’n toegespitste betekenis van die woord wat daarop dui dat ’n dissipel* nie net ’n leier se leiding volg nie, maar ook ’n aanhanger van sy leer of onderwysing is. Jesus* self het sy bediening as leier begin en deurgevoer deur volgelinge of dissipels* om Hom… Lees Meer »
NAVORSINGSETIEK is ’n spesialisasie-area in professionele etiek* wat fokus op die integriteit van wetenskaplike navorsing. Normaalweg word etiese komitees deur navorsingsinstellings soos universiteite, navorsingsrade en privaatsektor-laboratoriums saamgestel, dikwels volgens statutêre voorskrifte, om die etiese kwessies verbonde aan spesifieke navorsingsvoorstelle te identifiseer, te ontleed en riglyne vir die hantering daarvan neer te lê. Sommige vaktydskrifte publiseer… Lees Meer »
NAZÏSME. Kyk by: Nasionaal-Sosialisme.
NDUNGANE, WINSTON HUGH NJONGONKULU JONGOBKULU (1941–) is in Kokstad gebore. In 1960 was hy as student aan die Universiteit van Kaapstad betrokke by die “Anti–Pass Law Demonstrations”. Hy het ’n vonnis op Robbeneiland* as politieke gevangene uitgedien (1963–1966). Ndungane is in 1974 georden as priester*2 van die Anglikaanse Kerk* in die bisdom van Kaapstad. Hy… Lees Meer »
NEANDER, JOACHIM (1650–1680). Volgens oorlewering was Joachim Neander se oorspronklike van Neumann, “nuwe mens”. Sy oupa het egter volgens die tradisie van sy tyd die familienaam na Neander verander. Neander studeer teologie* in sy geboortedorp, Bremen. In 1671 word hy onderwyser in Heidelberg, Duitsland. In 1673 verhuis hy na Frankfurt waar hy in aanraking kom… Lees Meer »
NEBO is bekend as die berg waarvandaan Moses* die beloofde land kon sien (Deut 34:1). Dit is 16 km oos van die gebied waar die Jordaan* in die Dooie See inloop en is 802 m hoog, met ’n uitsig van die Hermon*-gebergte in die noorde tot by die Dooie See.
NEBUKADNESAR, koning van Babilonië* (605–562 vC), was die seun van Nabopolassar*. Hy trek in 597 vC teen Juda* op, onttroon koning Jojakim* en plaas Sedekia* op die troon. Tydens ’n tweede beleg in 586 vC word Jerusalem* en die tempel* verwoes. Sy opvolger, Ewil-Merodak, het Jojagin vrygelaat en aan hom ’n hoër status gegee as… Lees Meer »
NEDERDUITSCH HERVORMDE KERK EN SENDING. Die Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika* (NHKA) het reeds as pionierskerk die noodsaak van sending* erken, maar vanweë “nood in eie geledere” nie kans gesien om self daarmee te begin nie. In 1923 raak die NHKA in Natal daadwerklik by sending betrokke wanneer voogdyskap vir ’n onafhanklike swart gemeente van… Lees Meer »
NEDERDUITSCH HERVORMDE KERK VAN AFRIKA (NHKA). In hierdie naam lê die geskiedenis en identiteit van dié kerk opgesluit. Nederduitsch is ’n kultuurmatige omskrywing wat die taal- en kultuurafkoms van die kerk uit Wes-Europa beklemtoon. Hervormde gryp eerstens terug na die Kerkhervorming* van die 16de eeu toe die kerk opnuut gevorm is na die eise van… Lees Meer »
NEDERDUITSE GEREFORMEERDE KERK. Die bestaan van die NG Kerk spruit uit die landing van Jan van Riebeeck* en sy mede-Nederlanders in 1652 aan die Kaap. Die “Nederduitse” in die naam vertel die verhaal: die historiese wortels van hierdie kerk lê in die laer “duitse” lande of Nederland. In 1665 word die eerste gemeente*, nl Kaapstad,… Lees Meer »
NEDERDUITSE GEREFORMEERDE KERK EN EKUMENE. Die NG Kerk se geskiedenis is nou verweef met haar ekumeniese* verhoudinge – en sy is ook gevorm deur dié verhoudinge. Kontak met ander kerke het eers teen 1778 ’n werklikheid geword toe ’n Lutherse* gemeente* aan die Kaap toegelaat is. Met die Kerkorde van De Mist* in 1804, wat… Lees Meer »
NEDERDUITSE GEREFORMEERDE KERK EN SENDING. Die NG Kerk was vir baie jare ná 1652 die enigste erkende kerk aan die Kaap. Die Verenigd Oost-Indische Compagnie* (VOC) het van Jan van Riebeeck* en sy opvolgers verwag om die plaaslike bevolking (Khoekhoen*) goed te behandel en – dit is belangrik – te evangeliseer*. Daar was ’n enkele… Lees Meer »
NEDERDUITSE GEREFORMEERDE KERK IN AFRIKA (NGKA) konstitueer in 1963 as Algemene Sinode deur die saambring van vier kerke (Vrystaat, sinodale verband in 1910 gevorm, Transvaal 1932, Kaapland 1951, Natal 1952). Hierdie kerke het uit werk van die NG Kerk* onder swartmense in Suid-Afrika ontstaan. Mettertyd verdeel Kaapland in drie en Transvaal in twee streeksinodes. Toe… Lees Meer »
NEDERDUITSE GEREFORMEERDE KERK: VESTIGING IN NAMIBIË. Die planting van die NG Kerk* in Namibië (indertyd Duits-Wes-Afrika, en later Suidwes-Afrika) het gekom saam met die vestiging van Afrikaner-boere (sien Afrikaner-Dorslandtrekke*). Die eerste migrasiebewing was oor die Oranjerivier in die suide vanaf 1870. Hulle is gesien as ’n bedreiging deur beide die Duitse regering en die plaaslike… Lees Meer »
NEDERDUITSE GEREFORMEERDE KERKFAMILIE. Kyk by: NG Kerkfamilie.
NEDERDUITSE GEREFORMEERDE SENDINGKERK. Kyk by: Verenigende Gereformeerde Kerk in Suider-Afrika.
NEDERIGHEID beskryf ’n lewenshouding wat kenmerkend is van mense wat die Here* dien. Dit is ’n houding van nie-grootdoenerigheid by mense, van weet wie hulle is en Wie God is, ook wanneer groot verantwoordelikhede op hulle geplaas word. Dawid* ag homself gering by die besef dat hy tot koning* van Israel* aangewys is. Sag 9:9… Lees Meer »
NEDERLANDSE GELOOFSBELYDENIS. Die Nederlandse Geloofsbelydenis (in Engels: Belgic Confession) is oorspronklik in 1561 deur Guido de Brès* in Frans opgestel. De Brès het as jongman deur persoonlike Bybel*studie ’n oortuigde aanhanger van die Kerkhervorming* geword. Hy moes meer as een keer vir sy lewe vlug omdat die Spaanse owerhede in die destydse Nederlande (vandag:… Lees Meer »
NEE, WATCHMAN (1903–1972), of Nee To-sheng soos hy in China* bekend is, het sy lewe in 1920 aan Christus* gewy. Vroeg in sy lewe het hy vir homself die volgende doelwitte gestel: een derde van sy inkomste gaan vir sy persoonlike behoeftes, een derde vir die versorging van ander, en een derde vir boeke. Hy… Lees Meer »
NEERDALING TER HELLE. Die leer van Christus* se neerdaling “ter helle” (descensus ad inferos) kom dikwels in die vroeë Christelike belydenisse* voor, maar selde in die Nuwe Testament*. Veral twee Skrif*gedeeltes het betrekking, maar in beide gevalle gaan dit eerder oor Christus se proklamasie van sy oorwinning as ’n letterlike neerdaling na die hel* –… Lees Meer »
NEETHLING-POHL, ANNA SERVASINA (1906–1993) is op Oukersaand op Graaff-Reinet gebore. Haar pa het vroeg al by haar ’n liefde vir Afrikaans* en poësie en toneel laat posvat. Sy was goed bewus van en allengs ’n deelnemer aan die “volkstryd” en die “taalstryd”. Sy het op Stellenbosch studeer, later klas gegee op Graaff-Reinet en Bloemfontein, 21… Lees Meer »
NEETHLING, JOHANNES HENOCH (1826–1904) het sy skoolloopbaan by Tot Nut van ’t Algemeen* in Kaapstad begin. Hy doen sy teologiese studie aan die Universiteit van Utrecht en word in 1850 predikant* van Prins Albert en daarna van Stellenbosch (1858). In 1866 beywer hy hom vir die stigting van die Gimnasium op Stellenbosch en vir die… Lees Meer »
NEETHLING, MARIA (1831–1912), oudste dogter van ds Andrew Murray*1, was getroud met ds JH Neethling* van Stellenbosch en was die ma van twaalf kinders. Haar skrywersloopbaan het in 1859 begin met die behartiging van die kinderrubriek in De Wekker, waarvan haar man redakteur was. Van Neethling se eie gedigte het ook in De Wekker verskyn…. Lees Meer »
NEGATIEWE TEOLOGIE is die poging in die Christelike tradisie om oor God te praat, nie uit sy kenbaarheid nie, maar juis vanuit sy onkenbaarheid. Van God word, met ander woorde, gepraat as die Een anderkant kennis, anderkant begrip, anderkant benoeming, anderkant enige positiewe eienskap wat ons aan Hom kan toeken – dus slegs by wyse… Lees Meer »
NEHEMIA (BYBELBOEK). Die boeke Esra* en Nehemia word algemeen gesien as één literêre werk. Kyk by: Esra* (Bybelboek).
NEILL, STEPHEN CHARLES (1900–1984) tel onder die mees produktiewe Engelse sending*wetenskaplikes en kerkhistorici (Kyk by: Kerkgeskiedenis) van die 20ste eeu. As Anglikaanse* sendeling* het hy in 1924 na Indië vertrek waar hy 21 jaar lank gewerk het (1939–1945 as biskop* van Tinnevelly). Hy was betrokke by die totstandkoming van die Kerk van Suid-Indië toe Anglikaanse*,… Lees Meer »
NEKO II was ’n Egiptiese* farao* van die 26ste dinastie en het van 610 tot 595 vC regeer. Toe Neko aan bewind kom, was die Assiriese Ryk* reeds vinnig besig om in duie te stort met die opkoms van die Neo-Babiloniese Ryk*. In 609 vC het Neko ’n leër gelei om die Assiriërs in Haran*… Lees Meer »
NEL, ELIAS PETRUS (1954–2005) skryf oor die verhaalwêreld van die Khoekhoen* en San* en vertel boeiend en in streektaal van destydse en hedendaagse bygelowe, voorbodes, verskynsels, die magiese vermoë van sekere insekte en voëls. Die Christelike godsdiens het by hulle posgevat met plek-plek nog herinnerings aan ’n “tradisionele geloof”. Nel se boeke, wat in literêre… Lees Meer »
NEL, MALAN (1939–) deurloop sy teologiese opleiding aan die Universiteit van Pretoria en behaal daar DD (1982) in die praktiese teologie* met ’n proefskrif oor jeugevangelisasie. Hy bedien twee gemeentes en werk daarna as predikant in sinodale diens, eers vir die Sinode van Natal (1970–1975) en daarna vir die Algemene Sinode (1977–1980: opdrag jong belydende… Lees Meer »
NEO-KONSERWATISME. Kyk by: Konserwatisme.
NEO-ORTODOKSIE is ’n term wat algaande in die 20ste eeu gebruiklik geword het om ’n Protestantse* teologiese beweging te beskryf wat ná die Eerste Wêreldoorlog* (1914-1918) in die Duitstalige teologiese wêreld ontstaan het en veral gedurende die 1930’s tot die 1960’s ’n betekenisvolle invloed in die kerk* en teologie* gehad het. Die teoloë Karl Barth*… Lees Meer »
NERO, CLAUDIUS CAESAR (37–64 nC) was van 13 Oktober 54 nC tot met sy selfdood Romeinse keiser*. Sy ma, Agrippina, trou met keiser Claudius* (49 nC), wat Nero as sy kind aanneem (50 nC). In 53 nC trou Nero met sy stiefsuster Oktavia. Ná die vergiftiging van Claudius (aangestig deur Agrippina), word Nero op 16… Lees Meer »
NESTORIUS (circa 381–451) word opgelei in die skool van Antiogië. ’n Jaar nadat hy biskop* van Konstantinopel word (in 428 nC), bars daar ’n storm om sy kop los omdat hy nie die titel Theotokos* (“die een wat geboorte gegee het aan God”) vir Maria*1 wou aanvaar nie. Omdat hy geglo het dat Christus* se… Lees Meer »
NEUTRALITEIT. Hoewel die menslike lewe genormeerd is en derhalwe in alle geledinge voor die keuse geplaas word om norm-gehoorsaam of beginsel-strydig op te tree, het die moderne mens-gesentreerde lewensoriëntasie onder die dekmantel van neutraliteit ’n poging probeer aanwend om die lewensomvattende appèl van diens aan God te ontwortel. Onder meer is lewensgeledinge soos die wetenskap… Lees Meer »
NEW AGE. Kyk by: Nuwe godsdienstige bewegings (nie-kerklik).
NEW APOSTOLIC CHURCH. Kyk by: Nuwe Apostoliese Kerk.
NEW CHRISTIAN RIGHT. Kyk by: Konserwatisme
NEW COVENANT MINISTRIES het in 1978 tot stand gekom. Hulle het nagenoeg 20 000 lidmate (2015) en hulle bediening is veral gerig op teologiese opleiding, Christelike skole, boekuitgewery en -winkels en maatskaplike opheffing. Hulle is ook bedrywig in die omringende buurlande van Suid-Afrika .
NEWBIGIN, JAMES EDWARD LESSLIE (1909–1998) begin sy loopbaan as ’n sendeling* van die Kerk van Skotland in Suid-Indië in 1936. In 1947 word hy ’n biskop* in die Kerk van Suid-Indië, ’n titel wat hy ten spyte van sy presbiteriaanse* inslag lewenslank sou dra. Hy dien in Indië tot sy aftrede in 1974. In 1958… Lees Meer »
NEWTON, ISAAC (1642–1727). Kenners is dit eens dat Newton die grootste wetenskaplike vóór Einstein* was en dat sy baanbrekerswerk ten opsigte van die metodiek van die eksperimentele wetenskap vandag nog steeds rigtinggewend is. Newton studeer te Cambridge en hy was aldaar professor in wiskunde en fisika (1669–1699). Daarna was hy tot en met sy dood… Lees Meer »
NEWTON, JOHN (1725–1807), is veral bekend as die skrywer van die gewilde “Amazing Grace” (Genade, onbeskryflik groot, Lied 510 in die Liedboek van die kerk*). Sy ma sterf toe hy 7 jaar oud is. Ná ongeveer twee jaar se skoolopleiding vergesel hy sy pa, ’n skeepskaptein, op dié se reise. In 1744 word hy adelbors… Lees Meer »
NG KERK. Kyk by: Nederduitse Gereformeerde Kerk.
G KERKFAMILIE (BREËR) sluit, naas die kerke in die NG Kerkfamilie (Enger)*, kerke in wat ontstaan het uit sending*aktiwiteite van die NG Kerk* binne sowel as ver buite die grense van Suid-Afrika. Dit behels ’n familie van twaalf kerke in elf lande met nagenoeg 2,5 miljoen belydende lidmate en 7 miljoen aanhangers in 2 700… Lees Meer »
NG KERKFAMILIE (ENGER) is die NG Kerk* en drie familiekerke in Suider-Afrika: die Verenigende Gereformeerde Kerk in Suider-Afrika (VGKSA)*, die Reformed Church in Africa (RCA)*, en die Nederduitse Gereformeerde Kerk in Afrika (NGKA)*. (Kyk ook: NG Kerkfamilie (Breër).)
NG SENDINGKERK. Kyk by: Verenigende Gereformeerde Kerk in Suider-Afrika.
NGONI EN DIE CHRISTELIKE GELOOF. Tydens die vernietigende oorloë van die Zoeloe*-monarg Shaka*, het ’n groep Zoeloesprekendes gedurende die vroeë-1820’s Noord-Zoeloeland verlaat. Ná ’n epiese swerftog van vier dekades oor ’n halwe sub-kontinent tot aan die suidpunt van die Tanzaniese meer, het hulle leier, Zwangendaba, gesterf. ’n Verskeidenheid faksies het ontstaan en hulle mettertyd in… Lees Meer »
NICOL, WILLEM (1945–), seun van dr William Nicol*, studeer teologie aan die Universiteit van Pretoria en behaal sy doktorsgraad met hoofvak Nuwe Testament* te Kampen en ’n tweede doktorsgraad met hoofvak etiek* te Stellenbosch. Nicol was sy hele bediening studenteleraar: vanaf 1972 by Harmonie (Pretoria) en vanaf 1976 by Universiteitsoord (Pretoria). Hy het nie geskroom… Lees Meer »
NICOL, WILLIAM (1887–1967) is op Robertson gebore as seun van ’n Skotse onderwyser, Matthew, en ’n Afrikaanssprekende ma, Maria Klopper. Nadat hy sy BA op Stellenbosch verwerf het, het hy sy studie in Amsterdam en Princeton voortgesit en in 1912 sy BD behaal. Nicol het in 1913 ’n beroep na die NG Gemeente Johannesburg-Oos (later… Lees Meer »
NIEBUHR, HELMUT RICHARD (RICHARD) (1894–1962), was ’n Noord-Amerikaanse teoloog, broer van Reinhold Niebuhr* en professor in Christelike etiek* aan die Yale Divinity School, waar hy van 1938 tot met sy dood gedoseer het. Sy teologie* is beïnvloed deur Ernst Troeltsch en Max Weber*. Hy het Christelike denominasies as sosiologiese groepering ontleed en geargumenteer dat leerstellige… Lees Meer »
NIEBUHR, KARL PAUL REINHOLD (REINHOLD) (1892–1971), broer van Richard Niebuhr*, was ’n Noord-Amerikaanse presbiteriaanse* predikant*, teoloog en politieke filosoof wat aan Yale studeer het en die seun van ’n Lutherse* dominee was. Hy het sy bediening in 1915 in Detroit begin en het in 1928 na die Union Theological Seminary in New York geskuif waar… Lees Meer »
NIEMANDT, CORNELIUS JOHANNES PETRUS (NELUS) (1957–), het aan die Universiteit van Pretoria studeer, reeds as studenteleier die aandag getrek, en in dogmatiek* en etiek* gepromoveer met as proefskrifonderwerp Sosialiseringsmodelle vir die hantering van multikulturaliteit teologies-eties beoordeel. Hy was as polisiekapelaan verbonde aan die NG gemeentes* van Triomf en Weltevreden, en dien later as gemeentepredikant van… Lees Meer »
NIEMÖLLER, MARTIN (1892–1984) leer van kindsbeen af wat sosiale geregtigheid is toe sy pa betrokke raak by die slagoffers van industrialisering. As jongman sluit Niemöller by die vloot aan. Gedurende die Eerste Wêreldoorlog* is hy die bevelvoerder van ’n duikboot. Ná die oorlog studeer hy vir pastor en word in 1924 georden. Eers werk hy… Lees Meer »
NIETZSCHE, FRIEDRICH WILHELM (1844–1900) is gebore van predikantouers in Röcken, Duitsland, en studeer aanvanklik teologie*, maar slaan gou as gevolg van sy weersin in die Christendom* oor na klassieke filologie. Nog voordat hy sy doktorsgraad voltooi het, is hy op die verstommend jeugdige ouderdom van 24 as professor in klassieke filologie aan die Switserse Universiteit… Lees Meer »
NIHILISME is afgelei van die Latynse woord nihil (niks), en vind as term sy oorsprong by die Russiese skrywer Iwan Turgenev in sy roman Vaders en seuns (1862). Hy gebruik dit as aanduiding van ’n negatiewe houding teenoor tradisie en gesag, veral op politieke en maatskaplike gebied, maar ook teenoor sedelike norme en maatstawwe. In… Lees Meer »
NIKODEMUS se naam kom slegs in die Johannes*-Evangelie voor. Hy is ’n Fariseër* en een van die leiers van die Jode*, dus ’n lid van die Sanhedrin*. In Joh 3 lees ons dat hy in die nag na Jesus* gegaan het om meer te wete te kom van sy optrede en leer – blykbaar in… Lees Meer »
NILES, DANIEL THAMBIRAJA (1918–1970) was een van die invloedryke ekumeniese* leiers in die dekades net ná die totstandkoming van die Wêreldraad van Kerke (WRK)* in 1948. Hy is in Sri Lanka gebore, in Tellippali, in ’n familie wat reeds vir drie geslagte Christene was. As jongman het DT (soos hy bekend was) by die Christenstudentebeweging… Lees Meer »
NINE-ELEVEN (9/11; 11 SEPTEMBER 2001). Die skaking van vier Amerikaanse passasiersvliegtuie op 11 September 2001 deur Islamitiese fundamentalistiese terroriste en die daaropvolgende aanval op die New Yorkse World Trade Center (dit is vernietig) en die Pentagon buite Washington DC (dit is beskadig), het sedertdien wêreldwyd bekend geword as “9/11”. Net een van die vier geskaakte… Lees Meer »
NINEVE (naby Mosul, Irak) was een van die hoofstede van Assirië*. Veral deur die toedoen van Sanherib* (705–681 vC), en Assurbanipal* (669–627 vC), was dit die magtigste en grootste stad van die destyds bekende wêreld. Die stad was geleë aan die oewer van die Tigris, waar die Goser, as syrivier, by die Tigris aansluit. Die… Lees Meer »
NISAN. Kyk by: Abib.
NISEA. Die eerste (325) en die laaste (787) van die sewe ekumeniese* sinodes* in die vroeë eeue het in Nisea vergader. Keiser Konstantyn* het die eerste sinode byeengeroep vanweë Arius* se siening dat Christus* nie werklik God was nie. Die voorstel dat die Seun* eenwesens met die Vader* is, is toe as leerstelling aanvaar. Die… Lees Meer »
NKOSI SIKELEL’ IAFRIKA. Suid-Afrika se Nasionale Lied (“Volkslied”) is saamgestel uit twee verskillende liedere, “Nkosi Sikelel’ iAfrika” en “Die Stem* van Suid-Afrika”, wat aangevul is met ’n laaste gedeelte in Engels. In die Nasionale Lied word vyf verskillende tale gebruik, waarvan vier altyd saam voorkom (isiXhosa of isiZulu saam met Sesotho, Afrikaans en Engels). Enoch… Lees Meer »
NOAG word in Gen 5:28-32 bekend gestel as die seun van Lameg* en die pa van Sem*, Gam* en Jafet*. Sy naam beteken “om te rus”, “die bringer van verligting” of “die een wat ons gaan opbeur”. Noag is die hoofkarakter van die vloedverhaal* (Gen 6:5–9:18). God het aan Noag opdrag gegee om ’n ark*1… Lees Meer »
NOLAN, DENNIS JAMES HARRY (ALBERT) (1934–). “Albert” is Nolan se geestelike naam. Hy is ’n Dominikaanse priester*2 wat in 1954 by die Order of Preachers (OP) aangesluit het. Ná sy doktorsgraad in Rome, doseer hy teologie* op Stellenbosch in die 1960’s en was studentekapelaan vir Katolieke* studente in die 1970’s. Sy boek, Jesus before Christianity… Lees Meer »
NOLL, MARK ALLAN (1946–), het Geskiedenis van die Christendom aan die Wheaton College in Illinois, VSA, doseer, en later by Nortre Dame. In 2005 is hy deur Time aangewys as een van die 25 invloedrykste teoloë in Amerika. Sy besondere bydrae lê veral op die terrein van Amerikaanse en Kanadese kerkgeskiedskrywing, terwyl hy ook werk… Lees Meer »
NOMINALISME is ’n stroming in die Middeleeuse filosofie* waarvolgens algemene begrippe (soos “rooiheid”, dit wil sê dit wat alle rooi voorwerpe met mekaar in gemeen het) net name (Latyn: nomina) is, en dus nie werklik bestaan nie. Die nominalisme het ontstaan as ’n reaksie op die realisme*, waarvolgens algemene begrippe wel reëel bestaan, hetsy in… Lees Meer »
NON. ’n Vroulike persoon wat in die Katolieke Kerk* ’n gelofte* van onder meer toewyding en kuisheid afgelê het, gewoonlik in ’n klooster* woon en op verskillende maniere, onder meer in die onderwys, diens lewer.
NOODLEUEN. Kyk by: Lieg
NOODLOT. Die woord noodlot (Latyn: fatum; Grieks: moira), dui op die idee dat ’n onafwendbare mag die heelal beheers. By Homerus is die moira ’n hoër, duister, blinde mag waarvan selfs die gode afhanklik is. By die Stoïsyne*, derde eeu vC, kom die noodlotsleer as wysgerige fatalisme* voor. Hulle vereenselwig god en wêreld. Die heelal… Lees Meer »
NOORDELIKE RYK. Kyk by: Israel4.
NOORDMANS, OEPKE (1871–1956) het in ’n gesin grootgeword waarvan die ortodokse (“regsinnige”) Nederlandse Hervormde Kerk se stempel van vroomheid* dwarsdeur sy lewe merkbaar was. Sy pa was ’n boer en leketeoloog. Ná sy skoolopleiding het hy by die teologiese fakulteit by Leiden ingeskryf en is sterk gevorm deur die etiese rigting in die teologie*. In… Lees Meer »
NOORDRYK. Kyk by: Israel.
NORM kom van norma (Latyn) en was oorspronklik die benaming vir ’n skrynwerker se reghoek. In die Christelike etiek* dui die term “norme” op standaarde, beginsels* of reëls* vir morele gedrag. Dit word gewoonlik verstaan as ’n meer konkrete kriterium as ’n etiese waarde* waaruit dit afgelei is (Kyk by: Waardes). Byvoorbeeld: Uit ’n basiese… Lees Meer »
NORMATIEWE ETIEK. Kyk by: Etiek.
NOTH, MARTIN (1902–1968) studeer teologie* en Semitiese tale* in Leipzig waar hy onder die invloed van Albrecht Alt kom wat sy belangstelling in die geskiedenis van Ou Israel* en argeologie* stimuleer. Hy word professor in Königsberg (1930–1944), en doen aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog* militêre diens as soldaat waartydens al sy boeke en… Lees Meer »
NOUTETIESE PASTORAAT. Kyk by: JE Adams.
NOUWEN, HENRI (1932–1996),’n Nederlands-gebore Katolieke* priester*2, oefen deur sy skryfwerk ’n ongekende wêreldwye invloed uit op mense van baie denominasies, ook in Suid-Afrika. Die krag van sy boeke, waarvan The wounded healer (1979), The return of the prodical son (1994) en The way of the heart (1981) van die bekendstes is, lê in die eenvoud… Lees Meer »
NTISIKANA (circa 1760–circa 1821), ook bekend as die Môrester van Afrika, is gebore as lid van die Cira-stamgroep wat tot die Xhosas* behoort. Volgens die Xhosa-legende het Ntsikana hom tot die Christelike geloof bekeer voordat die sendelinge* sy gebied bereik het. Daar word vertel dat die weerlig eendag sy woonplek getref het. Daardie selfde dag… Lees Meer »
NTLHA, MOSES KABELO (MOSS) (1958–) is ’n wiskundige en chemikus wat die algemene sekretaris van die Evangeliese Alliansie van Suid-Afrika geword het. Hy studeer eers aan die Universiteit van die Noorde en later teologie* by Unisa en die Universiteit van Natal. Hy werk aanvanklik as metallurg in die mynindustrie. Later word hy pastor van ’n… Lees Meer »
NUMERI (BYBELBOEK) is die vierde boek in die Pentateug* of tora* en vertel die verhaal van Israel* se trek van veertig jaar deur die woestyn. Die Hebreeuse* naam van die boek beteken letterlik “in die woestyn”. Indeling: ’n Mens sou die verhaal in drie (geografiese) dele kon indeel. Die eerste deel behels die tyd in… Lees Meer »
NÜRNBERGER, KLAUS (1933–) is op Swakopmund, Namibië, gebore en het aanvanklik landbou aan die Universiteit van Pretoria gestudeer. Ná sy huwelik met Margarete (Maxi) Sieburg, ’n reisende sekretaresse van die CSV*, het hy besluit om ’n sendeling* te word. Die egpaar het na Duitsland vertrek waar hy aan die universiteite van Hamburg, Göttingen, Tübingen, Münster… Lees Meer »
NUWE APOSTOLIESE KERK, wat in 1890 in Suid-Afrika gevestig is, se moederkerk het in 1832 in Engeland tot stand gekom. Hulle basiese uitgangspunt is die herinstelling van die evangelieboodskap deur “apostels”. Hulle is kerklik in Suid-Afrika in twee streke ingedeel, nl die suidoostelike streek en die suidwestelike streek. Die suidoostelike streek het sy hoofkantoor in… Lees Meer »
NUWE EKSODUS. Die Nuwe-Testamentiese* skrywers gebruik dikwels eksodus-motiewe om die redding in Christus* as ’n nuwe of beter “eksodus”* voor te stel. ’n Heerlike verlossing. Israel* is bevry uit fisiese slawerny*; die Nuwe-Testamentiese Godsvolk word van die slawerny van sonde* bevry (Rom 8:15-17). Israel erf Kanaän; die Nuwe-Testamentiese Godsvolk erf die hemele* (Ef 2:10), hulle… Lees Meer »
NUWE EVANGELIKALE. Kyk by: Evangelikale beweging (Teologiese kenmerke).
NUWE GODSDIENSTIGE BEWEGINGS (NIE-KERKLIK). Sedert die tweede helfte van die 20ste eeu kom nie-kerklike godsdienstige bewegings sterk na vore. Enkele voorbeelde in die Weste sluit die volgende in. ‑Transendentale meditasie (TM), ’n internasionale Hindoe*-beweging, is in 1959 deur Maharishi Maheshi Yogi gestig om eenvoudige Vendanta- en Joga-praktyke in die Weste bekend te stel. Die hoofkwartier… Lees Meer »
NUWE HERVORMING (NH) is die benaming wat gegee is aan die teologiese benadering van ’n groep Suid-Afrikaanse akademici, waaronder veral teoloë maar ook medici en psigoloë (Sakkie Spangenberg*, Pieter Craffert, Hansie Wolmarans, Pieter Botha, Maretha Jacobs, Jacques en Carol Kriek, Wilhelm Jordaan). Die NH het sedert die verskyning van die toekomskundige en kreatiwiteitskonsultant Piet Muller*… Lees Meer »
NUWE ISRAEL. Kyk by: Israel6.
NUWE MENS. Die verskillende woorde wat in die Bybel* met “nuut” vertaal word, beteken dat iets nuut en anders is in tyd en hoedanigheid. Dis beter as dit wat bestaan het. Jesus* se lering is nuut en beter (Mark 1:27); die nuwe lewe is beter as die oue (Rom 6:1-4); die nuwe hemel* en aarde… Lees Meer »
NUWE MORAAL. Kyk by: Moraal, Nuwe.
NUWE PROTESTANTSE KERK. Kyk by: Evangelies-Gereformeerde Kerk van Suid-Afrika.
NUWE PROTESTANTSE KERK IN AFRIKA. Kyk by: De Vos, Dirk.
NUWE SKEPPING is ’n begrip wat in 2 Kor 5:17 en Gal 6:15 aangetref word en is nou verwant aan die “nuwe mens*” (Ef 2:15; 4:23-24; Kol 3:9-10). Die nuwe skepping is ’n genadedaad van God (Ef 2:8-10). Hoewel die nuwe skepping die indiwidu insluit, gaan dit oor baie meer as die indiwidu. God het… Lees Meer »
NUWE TESTAMENT. Die woord “testament” kom van die Latyn testamentum wat gebruik is vir die regsdokument van nalatenskap ná afsterwe. Dis ’n foutiewe vertaling deur die Latynse Vulgaat* vir die Griekse diatheke en die Hebreeuse berit wat gebruik is vir ’n verbond* of ooreenkoms, veral tussen Jahwe* en Israel*. Die kerk* aanvaar die laaste 27… Lees Meer »
NUWE VERBOND. Slegs in Jer 31:31 verwys die Ou Testament* na ’n “nuwe verbond” wat dui op ’n toekomstige verhouding tussen God en sy volk nadat die Mosaïese verbond deur Israel* verbreek is. Hierdie nuwe verhouding wat deur God self bewerkstellig sal word, word ook in ander terme verwag deur Jeremia*, Esegiël*, Jesaja* en Maleagi*…. Lees Meer »
Nuwe-Testamentiese apokriewe. “Apokrief” het in die vroeë kerk algaande die betekenis gekry van geskrifte oor Jesus* en figure uit die tyd van die apostels* wat in latere eeue geskryf is om skrapse mededelings in die Nuwe Testament* aan te vul. Die apokriewe geskrifte van die Nuwe Testament kan ’n mens die beste verdeel aan die… Lees Meer »
NUWEPOORT is op die noordwestelike hoek van die Jerusalemse* stadsmuur in die huidige Christelike kwartier geleë. Dit was een van agt poorte in die noordmuur uit die Turkse tyd (1516–1918). Die Nuwe Poort is voltooi onder bab ’abdul Hamid (1889). Die muur tussen die Sions-, Jaffa- en Nuwepoorte is toegemessel en dien as oostelike grenslyn… Lees Meer »
NUZI is die Gurritiese hoofstad in noordoos-Mesopotamië*. Die Gurriete was die dominante groep in die 2de millennium vC in hierdie deel van Mesopotamië. Argeoloë het ’n groot aantal kleitablette by Nuzi gevind wat baie lig gewerp het op die vroeë wette en gebruike van die Ou Nabye Ooste en die tyd van die Bybelse* aartsvaders*…. Lees Meer »
NYL is ’n rivier en het sedert die vroegste tye die ruggraat van Egipte* se samelewing en ekonomie gevorm. Dis die langste rivier in Afrika en beide takke (Blou- en Wit-Nyl) ontspring naby die ewenaar en vloei noord totdat dit in ’n groot delta uitmond in die Middellandse See. Die jaarlikse oorstroming van die rivier… Lees Meer »